Loãng xương là bệnh lý xương khớp thường gặp ở người trung niên và cao tuổi. Hiện nay, loãng xương đang có xu hướng trẻ hóa ở lứa tuổi 30. Điều chỉnh thói quen sống có thể ngăn chặn loãng xương xảy ra sớm.
Loãng xương hay còn gọi là giòn xương hoặc xốp xương, là hiện tượng xương liên tục mỏng dần và mật độ chất trong xương ngày càng thưa dần. Điều này khiến xương giòn hơn, dễ tổn thương và dễ bị gãy dù chỉ bị chấn thương nhẹ.
Triệu chứng của loãng xương
Bệnh loãng xương tiến triển thầm lặng. Tình trạng giảm mật độ xương do loãng xương thường không biểu hiện rõ ràng. Người bệnh không biết mình mắc bệnh cho đến khi xương trở nên yếu đi, dễ gãy khi va chạm mạnh.
Giảm mật độ xương khiến cột sống có thể bị xẹp (còn gọi là gãy lún). Biểu hiện của tình trạng này bao gồm cơn đau lưng cấp, giảm chiều cao, dáng đi khom và gù lưng.
Một trong những triệu chứng dễ nhận thấy nhất là cảm giác đau nhức các đầu xương. Người bệnh sẽ cảm thấy mỏi dọc các xương dài, thậm chí đau nhức như bị kim chích toàn thân; đau ở vùng cột sống, thắt lưng, xương chậu, xương hông, đầu gối. Cơn đau lặp lại nhiều lần sau chấn thương, thường âm ỉ và kéo dài lâu. Những cơn đau sẽ tăng lên khi vận động, đi lại, đứng ngồi lâu và sẽ thuyên giảm khi nằm nghỉ.
Đau ở cột sống, thắt lưng hoặc hai bên liên sườn, gây ảnh hưởng đến các dây thần kinh liên sườn, dây thần kinh đùi và thần kinh tọa. Những cơn đau trở nặng khi vận động mạnh hoặc bất ngờ thay đổi tư thế.
Đối với lứa tuổi trung niên, triệu chứng thường đi kèm với các dấu hiệu của bệnh giãn tĩnh mạch, thoái hóa khớp, tăng huyết áp…Nhiều trường hợp chỉ phát hiện khi có những biểu hiện gãy xương. Loãng xương là nguyên nhân chính gây gãy xương ở phụ nữ sau mãn kinh và người cao tuổi…Gãy xương do loãng xương, thường gặp là gãy đầu trên xương đùi; cánh tay; đầu dưới xương cẳng tay; xương sườn; xương chậu và xương cùng; thường bị nứt xương.
Nguyên nhân gây loãng xương sớm
Giới tính: Phụ nữ có nguy cơ mắc nhiều hơn nam giới, gia tăng theo độ tuổi.
Tiền sử gia đình: người có cha mẹ bị gãy xương do loãng xương có nguy cơ bị loãng xương cao hơn so với những gia đình khác. Hoặc người có khung xương nhỏ có nguy cơ mắc loãng xương cao hơn so với người cao lớn.
Nồng độ hormon: Loãng xương có thể xảy ra ở người bệnh có quá nhiều hoặc quá ít một số loại hormon. Tiêu biểu nhất là sự giảm nồng độ estrogen ở phụ nữ và testosterone ở nam giới
Tăng hormon tuyến giáp làm tăng nguy cơ hủy xương. Loãng xương còn liên quan đến các bệnh lý cường hoạt động của tuyến cận giáp và tuyến thượng thận.
Người có lối sống sinh hoạt không hợp lý, ít vận động, thường xuyên mang vác các vật nặng, lao động vất vả, có chế độ dinh dưỡng thiếu canxi… cũng dễ bị loãng xương hơn người khác.
Bệnh loãng xương diễn tiến trầm lặng bên trong mô xương.
Biện pháp ngăn chặn loãng xương sớm
Chế độ ăn
Yếu tố liên quan tình trạng loãng xương sớm là ăn nhiều muối, thiếu dinh dưỡng. Mỗi người mỗi ngày chỉ cần ăn tổng cộng khoảng 5g muối/ngày là đủ. Ăn nhiều muối bao nhiêu sẽ làm thất thoát lượng canxi trong cơ thể. Loại bỏ thói quen uống quá nhiều nước ngọt có ga, cà phê hoặc trà, uống nhiều bia rượu sẽ bị loãng xương sớm. Rượu gây cản trở sự hấp thụ canxi của cơ thể. Cần ăn thực phẩm có nhiều canxi bao gồm: sữa và các sản phẩm sữa chứa ít chất béo, rau xanh, hải sản, các sản phẩm từ đậu nành, ngũ cốc và hoa quả tươi…
Vận động
Nếu đặc thù công việc ngồi yên một chỗ, cơ bắp sẽ bị lão hóa một cách nhanh chóng. Ngoài ra, các khớp xương không được vận động sẽ trở nên yếu hơn so với người hay vận động. Vì vậy, nên tập luyện mỗi ngày giúp mọi người có khung xương chắc khỏe và cơ thể khỏe mạnh… Khi thấy có những biểu hiện của bệnh thì cần đi khám ngay để có giải pháp điều trị.
Khi dùng thuốc
Nhiều người có bệnh là tự đi mua thuốc uống mà không để ý tác dụng phụ của thuốc. Một số loại thuốc uống dài ngày sẽ tác động tiêu cực đến xương như thuốc chống động kinh; corticosteroid có thể gây mất hoặc hao hụt xương. Ngoài ra, loãng xương còn có thể xảy ra khi dùng các thuốc điều trị co giật, trào ngược dạ dày – thực quản, ung thư và chống thải ghép.
Giảm cân đúng cách
Trong quá trình chuyển hóa dinh dưỡng, lượng lipit hợp lý sẽ chuyển hóa thành estrogen, giúp tăng khả năng hấp thụ canxi, thúc đẩy quá trình hình thành xương và ngừa loãng xương. Tuy nhiên, khi giảm cân quá mức sẽ giảm dinh dưỡng cung cấp cho xương gây loãng xương.
Nguồn: Sức Khỏe & Đời Sống – Bộ Y Tế
